Làng mộc La Xuyên – Ý Yên, Nam Định

Huyện Ý Yên – Nam Định vốn là một vùng đất cổ với nhiều nghề truyền thống. Trong đó, nổi tiếng trong thị trường đồ gỗ cả nước có làng nghề mộc chạm khắc gỗ La Xuyên. Là làng nghề chạm khắc mộc có tiếng ở phía Bắc, với những sản phẩm đã đạt đến độ hoàn hảo. Nghề chạm gỗ ở đây có từ thời Đinh – Lê, được gìn giữ và phát triển cho đến ngày nay.

Mang danh là làng nhưng nhịp sống đô thị hóa đã hiện hữu ở đây với những siêu thị đồ gỗ rộng lớn, xe cộ tấp nập. Khoảng 5 năm gần đây, một số doanh nghiệp đã xuất khẩu sản phẩm sang Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Malaysia và một số nước Đông Âu, đây là một hướng đi mới cho làng nghề.

Giới thiệu về làng nghề

Huyện Ý Yên là một huyện nằm ở phía Nam của tỉnh Nam Định, thuộc vùng Đồng bằng Sông Hồng, Việt Nam. Huyện có diện tích khoảng 119,4 km², dân số khoảng 170.000 người và được chia thành 19 đơn vị hành chính. Huyện Ý Yên nằm ở trung tâm của tỉnh Nam Định, giáp ranh với các huyện khác như huyện Nam Trực, huyện Vụ Bản, huyện Trực Ninh, huyện Xuân Trường và thành phố Nam Định. Địa hình của huyện bằng phẳng, đất đai màu mỡ, rất thuận lợi cho các hoạt động nông nghiệp.

Thuở sơ khai, những người thợ thủ công chỉ làm nhà ở, rồi dựng chùa, tạc tượng; làm đình – chạm khắc phù điêu trang trí, hành nghề cha truyền con nối. Dân làng không nhớ hết những công trình do ông cha họ đã tạo dựng trong thiên hạ, chỉ biết rằng, dấu chân người La Xuyên đã đi khắp mọi miền quê.
Từ khi kinh tế tư nhân và của hộ gia đình được Nhà nước khuyến khích thì nghề truyền thống này phát triển mạnh mẽ và Hợp tác xã đã góp phần đào tạo nguồn nhân lực không chỉ cho chính La Xuyên mà còn cho các làng nghề thủ công khác của xã Yên Ninh cũng như cho các cơ sở đồ gỗ mỹ nghệ trong cả nước. Làng nghề trỗi dậy sức sống từ đó đến nay.

Mang danh là làng nghề nhưng ở La Xuyên nhịp sống đô thị hóa đã hiện hữu với những siêu thị đồ gỗ rộng lớn, xe cộ tấp nập.

Từ sáng sớm đến chiều tối, trong làng lúc nào cũng nhộn nhịp người xe, khắp nơi râm ran tiếng cưa, đục. La Xuyên có hơn 30 công ty, trên 1.000 cơ sở sản xuất, tạo việc làm cho khoảng 5.000 lao động, trong đó thợ chạm khắc chiếm tới 60%. Thu nhập bình quân khoảng 150.000 đồng/ngày, thợ giỏi có thể tới 300.000 đồng/ngày. Nghề mộc tạo công ăn việc làm cho hầu hết người dân trong làng, từ các em nhỏ cho tới những cụ già 60 – 70 tuổi vẫn làm được.

Các sản phẩm chính của làng nghề

Cả ngàn năm nay, dân làng La Xuyên vẫn làm ăn phát đạt, ấm no hạnh phúc nhờ nghề truyền thống của mình. Sập gụ, tủ chè, tràng kỷ, ngai, ỷ, kiệu, hương án, bát biểu, cửa võng, cuốn thư, . . . của làng nổi tiếng khắp nơi cả trong nước và nước ngoài về độ bền, vẻ đẹp của các hoa văn, mảng khối, đường nét, gợi chất thơ từ nhiều điển tích cổ Phương Đông.
Hiện nay, các sản phẩm đồ gỗ làng La Xuyên được chia thành 3 loại hình chính.

* Đồ mộc gia dụng: Đây là mặt hàng đang được nhiều người ưa chuộng, được làng tập trung sản xuất nhiều nhất. Đồ gia dụng được chia thành nhiều loại: bàn ghế, sập, tủ, cửa, lan can cầu thang, giường… Bên cạnh đó, còn rất nhiều mặt hàng gia dụng khác, như bể cá cảnh, đồng hồ, khung gương…
Khách hàng ưa thích đồ gia dụng ở đây bởi vì mẫu mã đa dạng, phong phú, đáp ứng được yêu cầu của cả những vị khách khó tính nhất, bởi chất lượng sản phẩm tốt và giá thành hợp lý.

* Đồ mỹ nghệ: Đồ gỗ mỹ nghệ của làng cũng là mặt hàng được nhiều người ưa chuộng và thường mua kèm khi mua bàn ghế, nhằm tạo nên một không gian sang trọng – phong cách – lịch sự trong phòng khách.
Đồ mỹ nghệ được sản xuất nhiều, đó là tranh rẻ quạt, với chủ đề thi họa, chạm khắc chân dung người phụ nữ Việt Nam mặc áo dài, tranh tứ quý: tùng, cúc, trúc, mai, hay tranh đôi trang trí chủ đề long phượng sum vầy, long vân khánh hội, tranh khảm trai với mô típ quen thuộc: vinh quy bái tổ, mai điểu, trúc tước…
Tất cả đều được chạm khắc tinh xảo, lột tả được ý nghĩa, biểu tượng cũng như nét sống động, hài hòa mà bình dị thân thuộc của nghệ thuật thẩm mỹ vốn có từ xưa tới nay của người Việt Nam.

* Đồ thờ cúng: Đồ thờ cúng của làng tập trung vào các loại: cuốn thư, câu đối, bàn thờ, ngai thờ, khung tranh… dành cho việc thờ cúng ở các gia đình, dòng họ. Sản phẩm này của La Xuyên làm ra có nét đặc trưng so với sản phẩm của các làng nghề lân cận, như: Ninh Xá Thượng, Ninh Xá Hạ. Đồ thờ ở làng La Xuyên thường làm bằng gỗ gụ, chữ Hán trên câu đối, cuốn thư thường được khảm trai và đánh véc ni, đánh bóng. Trong khi đó, các làng bên đều làm bằng gỗ mít, sơn đen, hoặc sơn son thếp vàng. Đó là những nét đặc trưng để so sánh sản phẩm đồ thờ của làng La Xuyên với các làng bên.

Các xưởng nổi tiếng ở La Xuyên

1. Đồ gỗ cổ truyền Tùng Thu
Website: Đồ gỗ cổ truyền Tùng Thu
Các sản phẩm của xưởng

2. Đồ gỗ Công Trang
Website: Đồ gỗ Công Trang
Các sản phẩm của xưởng

3. CNC Phúc Thành
Website: CNC Phúc Thành
Các sản phẩm của xưởng

Còn rất nhiều danh sách cửa hàng nội thất tại La Xuyên khác, quý vị có thể tham khảo tại trang tin tức của Sandogo. Truy cập vào trang Sandogo sẽ có cả trăm kết quả gợi ý đến bạn.

Tổng kết

Nghề gỗ mỹ nghệ đã mang lại cho người dân làng mộc La Xuyên – Ý Yên, Nam Định một cuộc sống ổn định, giàu có hơn. Vì thế, việc bảo tồn và phát triển nghề truyền thống là rất quan trọng. Nếu bạn yêu thích các sản phẩm gỗ mỹ nghệ thì hãy khám phá làng Đồng Kỵ nhé. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số mẫu đồ nội thất gỗ đẹp tại Sandogo nhé.